Eigenaardigheden

Vergelijkingsmateriaal. Dat hoopt zich momenteel op. Verhuizen van het ene naar het andere en dan nog een derde land betekent veel dingen achterlaten en vergeten maar ook verzamelen en onderbrengen in categorieën. Er heeft zich langzaamaan een categorie gevormd die ik 'eigenaardigheden' noem. Dingen die je niet netjes verzameld in stedengidsen leest (wat ik eigenlijk toch al niet doe) en die iedereen die gewend is op een bepaalde plek te wonen voor lief neemt.

De verschillende methoden om de deur van een appartementencomplex te (laten) openen en brieven aan te laten komen.
In Parijs wordt je cijfergeheugen op de proef gesteld. Daar kun je alleen de deur open doen door een code in te typen. Er zijn geen deurbellen met namen aan de deur, zodat je niet even kunt aanbellen en kunt vragen of je vriend/vriendin meegaat een bier drinken. Hoe deden mensen dat vóór de mobiele telefoon? Middeleeuws omhoogschreeuwen?
Berlijn heeft gerieflijk de namen aan de deur, maar je moet daar weer weten in welk deel van het gebouw degene woont die je wilt bezoeken. Afkortingen als SF, VH, HH (Seitenflügel, Vorderhaus, Hinterhaus) moeten in je geheugen zitten, anders loop je 5 etages (en die zijn hoog in Berlijn met zijn hoge plafonds!) voor niets omdat je in de verkeerde vleugel van het gebouw was. Vrienden wonen er trouwens steevast op de vijfde etage en liften zijn er nauwelijks in Berlijn. Houdt je fit, en geeft je altijd een goede reden om naar buiten of op bezoek te gaan - anders ging je namelijk niet!
Berlijnse brievenbussen zijn wat moeilijker. Als niet de naam van de ontvanger precies op bus en envelop staan, wordt de post niet bezorgd. Appartementen zijn er niet in A-Z verdeeld. Het hele gebouw deelt één cijfer-nummercombinatie en daarom dient de naam als enige indicatie richting juiste bus. De postbode is onverbiddelijk.
Rome kent nog een portierssysteem en dus zit overdag een man (vaker dan vrouw) in een hokje, begroet je en geeft informatie over waar je moet zijn. De buitendeur staat wijd open en aanbellen hoeft dus niet. Probleem in Rome is het verlaten van het gebouw. Om de buitendeur te openen moet je een knopje vinden dat die deur opent, maar het lijkt wel of Romeinen er schik in hebben die knopjes te verbergen zodat je verloren door de gang dwaalt. Nog niet zo erg als in Praag trouwens, waar buitendeuren alleen met sleutels kunnen worden geopend en gasten hun bezoek altijd persoonlijk moeten komen afhalen en ook weer naar de deur moeten brengen bij vertrek. Lastige situatie als gastgever ligt te slapen, de sleutels onvindbaar zijn en het buitenleven lonkt. In ruil daarvoor zijn er weer overal liften.



Openbaar vervoer
In Berlijn kun je op de BVG website minuut-genau vinden hoe laat je bus/metro etc. vertrekt. En dat doen ze dan ook, eenmaal bij de halte aangekomen. Helaas wordt deze precisie betaald met, juist, precisie. Kom je aanhollen als de bus net de deuren aan het sluiten is, kom je er niet meer in. De buschauffeur antwoordt op smeekbeden met een bits hoofdschuddend 'nein' en kijkt daarna weg. De bus is er om op tijd gereden te worden, niet om passagiers mee te nemen. Stromende regen of haast maken een bus niets uit.
Kijk je voor de Romeinse vervoermiddelen op de ATAC site en voer je je reis van A naar B in, krijg je de route keurig netjes berekend. Hoe lang je erover doet weet echter niemand, ook niet de ATAC. Dienstregelingen bestaan in Rome niet. Je reis wordt in aantal haltes uitgedrukt. De tijd tussen die haltes varieert met verkeer, weer, smekende haastige natgeregende passagiers en dergelijke factoren. Kaartjes koop je niet bij de chauffeur. Die koop je meestal bij een tabaccaio. Na de lunch wordt het wat moeilijk met het bemachtigen van een kaartje. Winkels gesloten vestig je de hoop op het vinden van één van de schaarse kaartjesautomaten die in uitverkoren bussen zijn opgehangen. Daarvoor moet je de bus natuurlijk al betreden hebben en als de automaat afwezig is en je na een half uur op de bus wachten eindelijk in de bus zit, wat doe je dan? Uitstappen, naar een geopende kaartjesverkoopplek zoeken en weer een half uur wachten?

Ook Nederland heeft zijn eigenaardigheden, waar ik natuurlijk mee ben opgegroeid en die ik als referentiekader heb aangenomen. Sommige dingen zijn echter veranderd nadat ik in het buitenland ben gaan wonen. Zo kun je in Nederland geen losse postzegels kopen bij het postkantoor (elders weet ik eigenlijk niet...). Alleen boekjes. Als je er dus eens op bezoek bent en je een kaartje naar een vriend wilt sturen, doe je er beter aan je andere vrienden ook met een kaartje te verblijden. Anders word je opgescheept met postzegels die je natuurlijk nooit gebruikt buiten Nederland. En de volgende keer dat je er bent natuurlijk thuis in de la hebt laten liggen.

Dit schreef ik trouwens twee jaar geleden elders al over postzegels:
"Now I don't want to dig for comparisons between countries. Yet I have observed some things. You miss out on the smallest but annoying things when you emigrate. I just went to the post office to mail a letter to the university. I went there because I didn't have a stamp. The woman told me 'it's a normal stamp, 44 cents, do you have one at home?' Well, would I go to the office if I had? 'No, I'm here to buy one', I said, still in my role as friendly customer. 'Haha, one, that is not possible', she replied in her thick North-Holland accent. 'Eh, what?' 'We only sell them in books of 10'. 'But, but, I live in Germany so only really need this single stamp', I tried my 'exceptional circumstances' on her. But the nice thing about the Dutch society is, is that it is so egalitarian: hierarchical exceptions are not made and it's hard to impress people in a society which says 'Be normal, then you're crazy enough'. On the other hand, i also noticed I miss this. Living in Germany, where you have to call your co-workers 'Frau/Herr XXX' and use the formal Sie, no matter how long you have been working there (the worst feeling I get at Schlecker, where people greet each other with 'Tag-chen' and 'Hallöchen'). Always this formal distance made up for with stupid Verniedlichungen (at least the Dutch do this consequently!). No, here you call anywhere, or walk in any office building and people will use the informal 'jij' and call you by your first name soon."

Het zijn de kleine dingen die ervaring tot hun beste vrienden rekenen.

NB De afgebeelde voorwerpen zijn teasers voor een komend stukje.